VI SİNİF ÜZRƏ
1-5-ci
suallar mətnlə bağlıdır.
ZARAFATIN SONU
Amerikanın
Klivlend şəhərində yarləşən “General Elektric” şirkətində çox geniş yayılmış
zarafat var idi. Şirkətə gələn hər yeni işçiyə ağ işıq yayan lampa düzəltməyi
şərt qoyurdular. 1 Əslındə, şirkətin işçiləri belə bir
lampanı düzəltməyin mümkün olmadığına əmin idilər. 2
Beləliklə, yeni gələn işçilər apardıqları təcrübələrin bir nəticə
vermədiyini görəndə, insan təbiətinə uyğun olaraq, “Mən bacarmıram!” – deyir və
təcrübələrinə son qoyurdular. 3 Ancaq 1928-ci ildə bu işçilərdən biri, 39 yaşlı Marvin Pipkin “Mən bacarmaram!” yolu əvəzinə “Mən bacararam!” yolunu seçdi. 4 O, gecəsini-gündüzünə qataraq 5-6 günə məşhur fluoressent lampasını kəşf etdi.
1.
Mətnin məzmununa uyğun gələn atalar sözünü göstər.
A) İş
ilə zarafat olmaz.
B)
Bacarmadığın işə “bacararam” demə.
C)
Boyuna baxma, bacarığına bax.
D)
Cəhd ilə siçan taxtanı dələr.
2.
mətndən belə bir nəticə çıxarmaq olmaz.
A)
İlk elektrik lampasını Marvin Pipkin kəşf edib.
B)
Marvin Popkin XIX-XX əsrlərdə yaşamışdır.
C)
Fluoressent lampası ağ işıq yayır.
D)
Marvin Popkin 1889-cu ildə anadan olub.
3.
“Onlar, sadəcə olaraq, yeni əməkdaşın ağ bayraq qaldırdığını görmək üçün bu
zarafatı edirdilər” cümləsi nömrələnmiş boşluqlardan hansının yerinə uyğun
gəlir?
A)
1 B) 2 C) 3
D) 4
4.
“yol” sözü hansı cümlədə mətndəki mənada işlənmişdir?
A)
Yolumuz uzaq olsa da, səyahətimiz maraqlı keçdi.
B)
Buzqıran gəminin açdığı yoldan qayıqlar keçdi.
C)
Asta gedən yorulmaz, yüyürən yoda qalar.
D)
Bilik əldə etmək üçün əsas yol gərgin əməkdir.
5. Altından
xətt çəkilmiş sözlər haqqında hansı doğrudur?
A)
hər üçünü həm rəqəmlə, həm də sözlə yazmaq olar.
B) Hər
üçünü Roma rəqəmləri ilə yazmaq olar.
C) Hər
üçü sıra sayıdır.
D) Hər
üçü miqdar sayıdır.
6. Hansı
saylar Roma rəqəmləri ilə ifadə olunur?
A) müəyyən
miqdar sayları
B)
qeyri-müəyyən miqdar sayları
C) kəsr
sayları
D) sıra
sayları
7. Hansı
cümlədə “onlarla” sözü say kimi işlənmişdir?
A) Sən
bu gün onlara getməlisən.
B) Sən
əvvəl onlarla məsləhətləş, sonra qərar ver.
C) Bu
gün kitabxanaya onlarla əlyazma gətirildi.
D) Onlarla
bizim aramızda heç bir ədavət yoxdur.
8. Hansı
cümlədə numerativ söz yerinə görə düzgün işlədilməmişdir?
A) Yedii
oğul istərəm, bircə dənə qız, gəlin.
B) Çoban
yüz baş qoyunu yaylağa apardı.
C)
Məclisə cəmi iyirmi nəfər adam gəlmişdi.
D)
Mağazadan iki top ipək parça aldım.
9. Hnası cümlədə sayla işlənən ismin yazılışında
səhvə yol verilib?
A) Milli
Məclisdə bir sıra məsələlər müzakirə olundu.
B) Ötən
il məhsul satışından xeyli gəlir əldə edildi.
C) Bədii
kitabların tərcüməsində bir çox problem var.
D) Azərbaycanda yüzlərlə tarixi abidə aşkar edilib.
10. Hansı
bənddəki sayların ardıcıllığı verilmiş sıraya uyğun gəlir?
yüzlərlə,
ikinci, beş tam onda
yeddi, .......
A) onlarla,
beşdə bir, üç tam onda yeddi
B) beş,
bir sıra, IV
C) bir
çox, VII, bir tam yüzdə iki
D) altıncı, beş-altı, üçdə iki
11. Roma
rəqəmlərindən nə zaman istifadə edilmir?
A) Hökmdar
adlarında sıra saylarını göstərmək üçün.
B) Əsrləri
göstərmək üçün.
C)
Siyahıların tərtibində sıra sayını göstərmək üçün.
D) İlləri
göstərmək üçün.
12. Hansı
cümlədə say işlənib?
A) O,
bu gün çox gözəl görünür.
B) Ən
az şagird bizim sinifdədir.
C) Onlar
xeyli pıçıldaşdılar.
D)
Çox danışma!
ƏDƏBİYYATDAN II BÖLMƏ ÜZRƏ
KİÇİK SUMMATİV QİYMƏTLƏNDİRMƏ
Xəlil Rza
Ulutürkün “Gerbimiz – qəlbimiz” şeiri
əsasında
1. Bənddə
hansı bədii təsvir və ifadə vasitələri var?
Qabaran tunc köksümüzdür qalxanımız,
sipərimiz,
Əvvəl-axır qıracağıq qart düşmənin belini
biz.
Alovlarda, çovğunlarda daim yaşa dolasıyıq,
Od yurdunda od tükənsə, özümüz od olasıyıq.
A)
təşbeh, bədii sual B) epitet, mübaliğə, bədii sual
C) təşbeh,
epitet, mübaliğə D) təşbeh, epitet,
bədii sual
2. Mətndə
verilmiş “ərz” sözünün mənası nədir?
A) dəniz B) yer
C) od D) göy
3.
Bəndin hansı misrasında bədii təsvir və ifadə bvasitəsi işlənmişdir?
Yalnız qızıl alovlarla bəzəmədik gerbimiz,
Aləm üçünŞ bəşər üçün məşəl tutduq
qəlbimizi.
Dedik: Bu Yer kürəsində nə qan, nə bir
məzar olsun,
Məzarlara gül qoymayaq, cahan özü gülzar
olsun!
A) I
və II B) I və III C) III və IV D) II
və IV
4. Mətnin
növünü müəyyənləşdirin:
A)
nəqli B) təsviri C) mühakimə D) məlumatlandırıcı
5.
Misraların hansında epitet işlənmişdir?
A)
Göy rəngimdə türklük yaşar – millətimin amalıdır.
B) Qızıl
sünbül soraq verir, xırman-xırman bərəkətdən
C) Sən
şəkil yox, nəfəsimsən, axan qansan varlığımda
D) Vətənimə
can verməli mənim əzmim, mənim işim
6. Şeirin
II bəndində verilmiş “əzm” sözünün mənası nədir?
A)
ehtiyat B) qətiyyət C) güc
D) ucalıq
7.
Aşağıdakı misralarda hansı bədii təsvir və ifadə vasitələri verilmişdir?
Cavan palıd mən özüməm, kökü ərzin
mərkəzində,
Kökü burda, budaqları xan Arazın o üzündə.
A) epitet,
bədii sual B) təşbeh, bədii
sual
C) təşbeh,
mübaliğə D) epitet,
mübaliğə
8. Şeirin
əsas mövzusu ilə bağlı fikri müəyyənləşdirin:
A) Bayrağımızdakı
rənglərin mənasından danışılır.
B) Xalqımızın
tarixindən danışılır.
C) Dövlətimizin
müasirliyindən söhbət açılır.
D) Dövlətimizin
rəmzi olan gerbimizdən danışılır.
9. Aşağıdakı
misralarda hansı bədii təsvir vasitəsi və fakt əlaqələndirilmişdir?
Səkkizgüşə ulduzumda səkkiz cənnət qapısı
var,
Yalnız oğul qeyrətiylə açılacaq bu qapılar.
A)
təşbeh – say B) epitet – yer C) təşbeh – ad D) epitet – tarix
10.
Şeirin idayası ilə bağlı fikri müəyyənləşdir:
A)
Gerbimiz millətimizin tarixidir.
B) Gerbimiz
mərd oğulların gücü, qüvvəsidir.
C) Gerbimiz
müqəddəs məmləkətin bərəkətidir.
D) Gerbimiz
xalqımızın şərəf və vüqarıdır.
Bölmə üzrə III
YanıtlaSilFIRTINA
Təbiəti qəribə bir sükut çulğamışdı.Hər səhər səs-səsə verən bülbüllər,torağaylar,bildiriçinlər ,nədənsə ,daha oxumurdular.
Bu,firtına əlaməti idi.Dağın başındakı çəhrayı,gümüşü,mavi rənglərə çalan yüngül bulud təbəqələrindən aşağıda qıvrılmış ilana bənzər qara bir bulud üfüqdə sürünə-sürünə irəli hərəkət edirdi.
Bu,fırtına buludu idi.
Doğrudan da,bir an içində , sabahın bu nurlu çağında hava qaralırdı..Bir-birinin ardınca şimşək çaxdı.Qorxunc bir gurultu qopdu,sanki göy yerə tökülmək istəyirdi.Əvvəl xırda ,get-gedə iriləşən dolu yağdı.Elə yağdı ki,guya indi hər şeyi məhv edəcəkdi.
Azacıq sonra birdən –birə buludların arxasından çıxan günəş gözqamaşdırıcı bir işıqla parlayıb yüksəldi.Güllərin,çiçəklərin,körpə budaqların bükülmüş boyunları dikəldi.Quşlar hamısı birdən dilə gəldi.
Yenə üfüqlər saf,göylər şəffafidi,yenə dağın ağsaçlı məğrur başı vüqarla ucaldı.
İşıq qaranlığa qalib gəlmişdi!
1.Mətinin tipini müəyyən edin.
A)Təsviri B) nəqli C)mühakimə
2.“Çuğlamışdı”sözünü hansı sözlə əvəz etmək olar?
________________________________________
3.Doğru yoxsa yanlış: D Y
Axşamın alatoranlığı bir anda qatı zülmətə çevrildi.
Əvvəl şimşək çaxdı ,sora yağış yağdı.
Əvvəl iri yağan dolu getdikcə xırdalaşıb kəsdi
Dolu güllərin, çiçəklərin, körpə budaqların boynunu əymişdi
Fırtınadan sonra quşlar yenidən oxumağa başladı.
4.Dağın başının qarla örtüldüyünü söyləməyə əsas verən məqamı göstərin.
___________________________________________________
5.Mətindəki təsriflənməyən feilləri seçərək quruplaşdırın.
Məsdər Feli sifət Feili bağlama
6.Verilmiş feilləri təsiflənməyən formada işlədib atalar sözlərini tamamlayın.
At,tut,qocal,boşalt,axtar
1 İnsan ________aynaya
2.Əl_________Əlidən qalıb.
3.Eyibsiz dost_______dostsuz qalar.
4.Dostun_____daş baş yaramaz
7Nöqtələrin yerinə feilin təsriflənməyən formalarının şəkilçilərindən uyğun gələni artırıb yazın
-an2 ,-mış4,-maq2,-anda2
2.Biz azad ol.....istəyiriksə,qanunların qulu olmalıyıq.(Siseron)
3.Hər tapşırıl.....işə görə yalnız bir nəfər məsuliyyət daçımalıdır.(Bismark)
4.Həyat öt....günlər deyil,yadda qal....günlərdi.(P.A.Pavlenko)
5İnsan ruhdan düş......onun atı da capabilmir.(Şərq məsəli)
8.Feilin təsriflənən formalarını feili sifətə çevirib yazın.
1.Əsər yazılacaq ____________________
2.İş görüıəcək ____________________
3.Məktub yazılasıdır ____________________
4.Kitab oxunasıdır ____________________
5Yol salınasıdır ____________________
Ev tikilməlidir ____________________
9.Tut ,al,kəs sözlərini ayrı-ayrılıqda məsdər,feli sifət,feili bağlama kimi cümlədə işlədin.
10.Dördündən biri fərqlidir.
A) qaçanda,yazılası,qaçır,yazan
B)görər-görməz,görüləcək(ış),başlamaq,alar
C)görüləsi,düşünməliyik,başlamadan,qoruyacaq.
D)veriləsi(pul),oxunmuş(məktub),yazılmaq,deyir.
11.Felin təsriflənməyən formalarını tapıb şəkilçilərini elə dəyişin ki,cümlənin məzmununa təsir etməsin.
1.Mehman qayıdanda Əbülfətə rast gəldi.
2Müəllim sinfə daxil olanda şagirdlər ayağa qalxıb salamlaşdılar.
3.Həsən atını çapıb ordan uzaqlaşdı.
Summativ 1
YanıtlaSil1.Nağılı hissələrə ayırın,hər hissəyə ad verin.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.Hansı fikri filə aid etmək olmaz?
A)Özünə çox güvənir. B) Etdiyi əməlin nəticəsini düşünür.
C)Özündən zəifləri saymır. D)Öz hərəkətindən utanır.
3.Filin xasiyyətindəki mənfi cəhətlər hansı məqamlarda üzrə çıxır?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4.Arıların davranış və əməllərinə necə münasibət bəsləyirsiniz? Fikrinizi əsaslandırın.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5.Cümlədə hansı bədii ifadə vasitəsi işlənilib?
Bir dəqiqənin içində filin bədəni şişib dama döndü.
A)Bədii sual B)Təkrir C)Mübaliğə D)Litota
6.Aşağıdakı cümlənin ifadəli oxusunda səsdə hansı calar duyulmalıdır?
-Gəlin,nə kefiniz istəyir eləyin,sizdən qorxan yoxdur.
A)saymazlıq B)kədər C) təəccüb D)sevinc
7 Nağılla dastanın hansı oxşar və fərqli cəhətləri var? Venn diaqramında n istifadə edin.
8Əsərdə qaldırılan başlıca problem,sizcə hansıdır?
A)Heyvanların bir-birinə münasibəti B)Arıların igidliyi
C)Xeyirlə şərin mübarizəsi D)Filin qorxaqlığı
9.Əsərdəki başlıca fikir,sizcə ,nədir?
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
10 Nağıl məndə hansı düşüncələr yaratdı?Yığcam esse yazın.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilBunların cevaplarınıda yazar mısın?
YanıtlaSilƏdəbiyyat 7ci sualın cavabı nedir
YanıtlaSil